…………………………………………………………………….
. ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ବାଣିଜ୍ୟ ପରାମର୍ଶଦାତା ପିଟର ନାଭାରୋ ଆଜିକାଲି ଭାରତ ବିରୁଦ୍ଧରେ କଠୋର ବୟାନ ପାଇଁ ଖବରରେ ଅଛନ୍ତି। ପିଟର ନାଭାରୋ ଭାରତ ବିଷୟରେ କଠୋର କଥାସବୁ କହିଛନ୍ତି। ସେ ଭାରତ ଉପରେ ରୁଷ ଏବଂ ଚୀନ ସହିତ ବନ୍ଧୁତା ବୃଦ୍ଧି କରୁଥିବାର ଅଭିଯୋଗ ଆଣିଛନ୍ତି। ନାଭାରୋ ଭାରତକୁ “ସୁଯୋଗବାଦୀ” ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ଏବଂ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତକୁ ଯେଉଁଠାରେ ବେଶୀ ଆଘାତ ଲାଗେ, ତାକୁ ସେହିଠାରେ ବେଶୀ ଚୋଟ ଲାଗିବ”।
କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଭାରତ ଆମେରିକାର ଏକ ରଣନୈତିକ ଅଂଶୀଦାର ହେବାକୁ ଚାହେଁ, ତେବେ ଏହାକୁ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପଡିବ। ସେ କୁହନ୍ତି ଯେ ଭାରତ ରୁଷ ଠାରୁ ଶସ୍ତା ତେଲ କିଣେ ଏବଂ ଏହାକୁ ବିଶୋଧନ କରେ ଏବଂ ତା’ପରେ ଏହା ୟୁକ୍ରେନ ବିରୋଧରେ ଋଷର ଯୁଦ୍ଧକୁ ପାଣ୍ଠି ଯୋଗାଇଥାଏ। କିନ୍ତୁ ପିଟର ନାଭାରୋ କିଏ ଏବଂ ଆମେରିକାର ବାଣିଜ୍ୟ ନୀତି ସହିତ ତାଙ୍କର ସମ୍ପର୍କ କେତେ ଗଭୀର, ଆସନ୍ତୁ ଏହାକୁ ସହଜ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବୁଝିବା।
ପିଟର ନାଭାରୋ କିଏ?
ନାଭାରୋ ଜଣେ ଆମେରିକୀୟ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଏବଂ ପ୍ରଫେସର ଯିଏ ହାର୍ଭାର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ପିଏଚଡି କରିଛନ୍ତି। ପୂର୍ବରୁ ସେ ଡେମୋକ୍ରାଟିକ୍ ପାର୍ଟିର ସମର୍ଥକ ଥିଲେ ଏବଂ ଉଦାରବାଦୀ ଅର୍ଥନୀତିରେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ସେ ବାଣିଜ୍ୟ ନୀତିର ପ୍ରବକ୍ତା ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି, ବିଶେଷକରି ସେହି ନୀତିଗୁଡ଼ିକ ଯାହା ଆମେରିକାକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦିଏ। ନାଭାରୋଙ୍କୁ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କର ଜଣେ ଅତି ନିକଟତର ପରାମର୍ଶଦାତା ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।
ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ପ୍ରଥମ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ (୨୦୧୭-୨୦୨୧) ସମୟରେ ସେ ହ୍ୱାଇଟ୍ ହାଉସରେ ଜାତୀୟ ବାଣିଜ୍ୟ ପରିଷଦର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଥିଲେ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ତାଙ୍କ ଦ୍ୱିତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକାଳରେ ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ବରିଷ୍ଠ ପରାମର୍ଶଦାତା ଅଛନ୍ତି। ଲଣ୍ଡନ ଡେଲି ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ନାଭାରୋଙ୍କୁ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଶୁଳ୍କ ନୀତିର ମାଷ୍ଟରମାଇଣ୍ଡ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ସେ “ଆମେରିକା ପ୍ରଥମ” ନୀତି ପଛରେ ପ୍ରମୁଖ ଶକ୍ତି। ଏହି ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ନାଭାରୋଙ୍କୁ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ନିକଟତମ ପରାମର୍ଶଦାତା ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ, ବିଶେଷକରି ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ଶୁଳ୍କ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ।
ସେ ତାଙ୍କ ପ୍ରଥମ କାର୍ଯ୍ୟକାଳରେ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ସହିତ ଥିଲେ ଏବଂ ଏବେ ତାଙ୍କ ଦ୍ୱିତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକାଳରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ପ୍ରତିଛବି ବିବାଦୀୟ। ଏପରିକି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶିଳ୍ପପତି ଏଲୋନ୍ ମସ୍କ ତାଙ୍କୁ “ଇଟା ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ମୂର୍ଖ” ବୋଲି କହିଛନ୍ତି। ତଥାପି ନାଭାରୋ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱସ୍ତ ରହିଛନ୍ତି ଏବଂ ଶୁଳ୍କକୁ ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା ସହିତ ଯୋଡ଼ି ତାଙ୍କ ନୀତିକୁ ଯଥାର୍ଥ ବୋଲି ପ୍ରତିପାଦିତ କରୁଛନ୍ତି।
ନାଭାରୋଙ୍କ ନୀତି ସର୍ବଦା ବିବାଦୀୟ ରହିଛି
ନାଭାରୋ ଅନେକ ପୁସ୍ତକ ଲେଖିଛନ୍ତି, ଯାହା ମଧ୍ୟରୁ ସବୁଠାରୁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହେଉଛି “ଡେଥ୍ ବାଏ ଚାଇନା”। ଏହି ପୁସ୍ତକରେ ସେ ଚୀନର ଆର୍ଥିକ ନୀତିକୁ ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି। ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଜ୍ୱାଇଁ ଜାରେଡ୍ କୁଶନର ଏହି ପୁସ୍ତକ ପଢ଼ିବା ପରେ ନାଭାରୋଙ୍କୁ ଟ୍ରମ୍ପ ପ୍ରଶାସନରେ ସାମିଲ କରିଥିଲେ। ନାଭାରୋ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଆମେରିକା ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରି ଏହାର ବ୍ୟବସାୟୀ ଏବଂ ଶ୍ରମିକଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇପାରିବ। କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ନୀତି ସର୍ବଦା ବିବାଦୀୟ ହୋଇଆସିଛି। ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ନାଭାରୋଙ୍କ କଠୋର ଶୁଳ୍କ ନୀତି ଆମେରିକାର ଅର୍ଥନୈତିକ ପୁନରୁଦ୍ଧାରକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଛି।
ଆମେରିକା ତା’ର ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କଠାରୁ ଦୂରେଇଯାଇଛି
ଲଣ୍ଡନ ଡେଲି ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ନାଭାରୋ ଦାବି କରିଛନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କର ଶୁଳ୍କ, ଅର୍ଥାତ୍ ଆମଦାନୀ ଉପରେ ଲାଗୁଥିବା ଟିକସ ଆମେରିକାରେ ନିଯୁକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରିବ ଏବଂ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବ। କିନ୍ତୁ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ନାଭାରୋଙ୍କ ପରିସଂଖ୍ୟାନଗତ ବିଚାର ଭୁଲ୍ ଅଛି। ତାଙ୍କ ମଡେଲରେ ଶୁଳ୍କର ମୂଲ୍ୟକୁ ଅଣଦେଖା କରାଯାଇଛି। ଶୁଳ୍କ ଯୋଗୁ ସାମଗ୍ରୀ ମହଙ୍ଗା ହୁଏ, ଏବଂ ଏହି ବୋଝ ଶେଷରେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ପଡ଼ିଥାଏ। ନାଭାରୋ ଦାବି କରିଛନ୍ତି ଯେ ଶୁଳ୍କ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୬ ଶହ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ରାଜସ୍ୱ ସୃଷ୍ଟି କରିବ, ଅର୍ଥାତ୍ ୧୦ ବର୍ଷରେ ୬ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଡଲାର। କିନ୍ତୁ ଟ୍ୟାକ୍ସ ଫାଉଣ୍ଡେସନ ଏବଂ ୟେଲ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ବଜେଟ୍ ଲ୍ୟାବ୍ ଭଳି ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଅଧାରୁ କମ୍ ହେବ, ଅର୍ଥାତ୍ ୨.୩ ରୁ ୨.୮୫ ଟ୍ରିଲିୟନ ଡଲାର ମଧ୍ୟରେ।
ନାଭାରୋଙ୍କ ନୀତି ମଧ୍ୟ ଆମେରିକାକୁ ତା’ର ବନ୍ଧୁ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କଠାରୁ ଦୂରେଇ ରଖୁଛି। ସେ କାନାଡା, ମେକ୍ସିକୋ, ୟୁରୋପୀୟ ସଂଘ ଏବଂ ଜାପାନ ଭଳି ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଇସ୍ପାତ ଏବଂ ଆଲୁମିନିୟମ୍ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ସେ “ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା” ବୋଲି ଦର୍ଶାଇ ଯଥାର୍ଥ ବୋଲି କହିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଏହି ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଏହାକୁ ଭୁଲ ବୋଲି ବିବେଚନା କଲେ ଏବଂ ପ୍ରତିଶୋଧମୂଳକ ପାଲଟା ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କଲେ। ଏହା ଆମେରିକାର ସହଯୋଗୀମାନଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ପର୍କକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଲା। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଆମେରିକାକୁ ଚୀନ୍ ବିରୋଧରେ ଦୃଢ଼ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ପଡ଼େ, ତେବେ ତାକୁ ତା’ର ବନ୍ଧୁ ଦେଶଗୁଡ଼ିକର ସମର୍ଥନ ଆବଶ୍ୟକ। ନାଭାରୋଙ୍କ ନୀତି ଏହି ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କୁ କ୍ରୋଧିତ କରିଛି, ଯାହା ଆମେରିକାର ରଣନୀତିକୁ ଦୁର୍ବଳ କରୁଛି। କାନାଡା ଏବଂ ମେକ୍ସିକୋ ଭଳି ପ୍ରମୁଖ ବାଣିଜ୍ୟିକ ଅଂଶୀଦାରମାନେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଶୋଧ ନେଇଛନ୍ତି, ଯାହା ଆମେରିକୀୟ ବ୍ୟବସାୟୀ ଏବଂ ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଛି।
କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ନାଭାରୋଙ୍କ ଜିଦଖୋର ଶୁଳ୍କ ନୀତି ଆମେରିକାର ଅର୍ଥନୈତିକ ପୁନରୁଦ୍ଧାରକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଛି। ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳାରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି, ଗ୍ରାହକଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ହ୍ରାସ ପାଇଛି ଏବଂ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଯୋଜନାକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିଛନ୍ତି। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ତାଙ୍କ ନୀତିଗୁଡ଼ିକ ଆମେରିକାର ନିଜସ୍ୱ ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କୁ ଅସୁବିଧାରେ ପକାଇଛି, ଏବଂ ଅନେକେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଏହା ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଦ୍ୱିତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକାଳର ଆରମ୍ଭକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଦେଇଛି।
