ଏଇ ଖୁବ୍ ନିକଟରେ ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ ଏବଂ ରୁଷ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭ୍ଲାଦିମିର ପୁଟିନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଟେଲିଫୋନ ଯୋଗେ ହୋଇଥିବା ଦୀର୍ଘ ଆଲୋଚନାରୁ ଏହା ସୂଚିତ ହୋଇଛି ଯେ ଆମେରିକା ଏବଂ ରୁଷ ପୁଣି ଥରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇପାରିବେ ଏବଂ ଏଥର ଭାରତ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରଣନୈତିକ ଅଂଶୀଦାର ଭାବରେ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଛିଡା ହେବ।
ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ, ଆମେରିକା ଏବଂ ତତ୍କାଳୀନ ସୋଭିଏତ୍ ୟୁନିଅନ୍ ହିଟଲରଙ୍କୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ହାତ ମିଳାଇଥିଲେ। ଆଜି, ପ୍ରାୟ ୮୦ ବର୍ଷ ପରେ, ବିଶ୍ୱ ସମୀକରଣଗୁଡ଼ିକ ପୁଣି ଥରେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଉଛି। ଏଥର ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଚୀନ୍ ଠାରୁ, ଯାହାର ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ବିସ୍ତାରବାଦୀ ନୀତି ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ପାଇଁ ଭୋକ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଅସ୍ୱସ୍ତିକର କରିଦେଇଛି। ଯଦି ଏହି 'ତ୍ରିମୂର୍ତ୍ତି' ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି, ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ ଏବଂ ଭ୍ଲାଦିମିର ପୁଟିନ ଏକାଠି ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ଏହା ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ୍ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଭୂରାଜନୈତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେବ। ଆମେ କ’ଣ ଚୀନ୍କୁ ଘେରିବା ପାଇଁ ଏକ ନୂତନ ‘ଥ୍ରୀ ମସ୍କେଟିୟର୍ସ’ ମେଣ୍ଟର ଉଦୟ ଦେଖୁଛୁ?
ମୋଦି-ଟ୍ରମ୍ପ୍-ପୁଟିନ୍: ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମାନ ଚିନ୍ତାଧାରା, ଦୃଢ଼ କେମେଷ୍ଟ୍ରୀ ରହିଛି।
ଏହି ତିନି ବିଶ୍ଵ ନେତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କେବଳ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବୁଝାମଣା ନାହିଁ, ବରଂ ସମାନ ଭୂରାଜନୈତିକ ଚିନ୍ତାଧାରା ମଧ୍ୟ ଅଛି।
ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ: ଆମେରିକାକୁ ବିଶ୍ୱ ଶକ୍ତିର ଶୀର୍ଷକୁ ଫେରାଇ ଆଣିବା ସେ ଚାହୁଁଛନ୍ତି। ତାଙ୍କର ‘ଆମେରିକା ପ୍ରଥମ’ ନୀତି ଚୀନର ବଢୁଥିବା ପ୍ରଭାବକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଏ। ସେମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଚୀନର ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଆମେରିକୀୟ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ବିପଦ।
ଭ୍ଲାଦିମିର ପୁଟିନ: ରୁଷ ହୁଏତ ଚୀନ୍ ସହିତ ବନ୍ଧୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବାର ଅଭିନୟ କରୁଛି, କିନ୍ତୁ ବାସ୍ତବତା ହେଉଛି ଯେ ରୁଷ ଆଉ ଏକ ମହାଶକ୍ତିର ଉତ୍ଥାନ ଦ୍ୱାରା ବିପଦଗ୍ରସ୍ତ ହେବା ଅନୁଭବ କରୁଛି। ଚୀନର ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ସାମରିକ ଶକ୍ତି ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ରୁଷକୁ ଅସ୍ୱସ୍ତିକର କରୁଛି। ପୁଟିନଙ୍କ ପାଇଁ ଆମେରିକା ଏବଂ ଭାରତ ସହିତ ହାତ ମିଳାଇ ଚୀନ୍ ଉପରେ ରଣନୈତିକ ଚାପ ପକାଇବା ଭଲ ହେବ।
ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ: ଭାରତ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ନିଜର ସ୍ଥିତିକୁ ମଜବୁତ କରୁଛି ଏବଂ ଏହାର ଇଣ୍ଡୋ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ରଣନୀତି ଚୀନ୍ର ମୁକାବିଲା ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ରିତ। ଚୀନର ବେଲ୍ଟ ଆଣ୍ଡ ରୋଡ୍ ଇନିସିଏଟିଭ୍ (BRI), ସୀମାରେ ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ମନୋଭାବ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଭାରତ ପାଇଁ ବଡ଼ ବିପଦ। ମୋଦି ପୂର୍ବରୁ ଟ୍ରମ୍ପ ଏବଂ ପୁଟିନଙ୍କ ସହ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଏବଂ କୂଟନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିସାରିଛନ୍ତି। ଏହି ତିନି ନେତାଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ସମାନତା ରହିଛି। ଜାତୀୟ ସ୍ୱାର୍ଥ ସର୍ବୋପରି, ବିଶ୍ୱ ଶକ୍ତି ସନ୍ତୁଳନ ଉପରେ ଚୀନର କବଜାକୁ ଦୁର୍ବଳ କରୁଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଦେଶର ରଣନୈତିକ ସ୍ଥିତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରୁଛି।
ଳଳରୁଷ କ’ଣ ଚୀନ୍ ସହିତ ସହଜ?
ଯଦିଓ ରୁଷ ଏବଂ ଚୀନ୍ ବର୍ତ୍ତମାନ ସହଯୋଗୀ ପରି ଦେଖାଯାଉଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କକୁ ଯେପରି ଚିତ୍ରଣ କରାଯାଉଛି , ତାହା ସେପରି ସୁଗମ ନୁହେଁ। ପଶ୍ଚିମ ଦେଶମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା ପାଇଁ ରୁଷ ସର୍ବଦା ଚୀନ୍ ସହିତ ଏକାଠି ହୋଇଛି, କିନ୍ତୁ ରଣନୈତିକ ସ୍ତରରେ ପୁଟିନ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଚୀନ୍ ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସୁପରପାୱାର ହେବା ରୁଷର ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ସ୍ୱାର୍ଥ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯାଇପାରେ। ରୁଷର ଅର୍ଥନୀତି ଚୀନ୍ ଉପରେ ଅତ୍ୟଧିକ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବାରେ ଲାଗିଛି, ଏବଂ ଏହା ପୁଟିନଙ୍କ ପାଇଁ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ। ମଧ୍ୟ ଏସିଆରେ ଚୀନର ବଢ଼ୁଥିବା ପ୍ରଭାବ ରୁଷିଆର ପାରମ୍ପରିକ ଦଖଲକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରୁଛି। ରୁଷର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଏବଂ ଶକ୍ତି ବଜାରରେ ଚୀନ୍ ଏକ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀ ହେବାରେ ଲାଗିଛି। ତେଣୁ, ରୁଷ ଆମେରିକା ଏବଂ ଭାରତ ଭଳି ଦେଶ ସହିତ ନିଜକୁ ସନ୍ତୁଳିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିପାରେ। ଚୀନକୁ କିପରି ଘେରିବ?
ଯଦି ଆମେରିକା, ରୁଷ ଏବଂ ଭାରତର ଏହି ତ୍ରିମୂର୍ତ୍ତି ମିଳିତ ଭାବରେ ଚୀନ୍ ବିରୋଧରେ ଏକ ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି, ତେବେ କିଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇପାରିବ।
ଇଣ୍ଡୋ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ନୀତି: ଆମେରିକା ଏବଂ ଭାରତ ପୂର୍ବରୁ କ୍ୱାଡ୍ ଗ୍ରୁପରେ ଏକାଠି କାମ କରିଆସୁଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ଜାପାନ ଏବଂ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଯଦି ରୁଷ ଏହି ରଣନୀତିରେ ସହଯୋଗ କରେ, ତେବେ ଚୀନର ନୌସେନା ଶକ୍ତି ଦୁର୍ବଳ ହୋଇପାରେ।
ଏ ସବୁ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆମେରିକା ଋଷ ଓ ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ମେଣ୍ଟ ଗଠନ ଖୁବ୍ ଗୁରୁତ୍ଵ ବହନ କରୁଛି। ବାସ୍ତବରେ ବିଶ୍ଵରେ ଚୀନ ଏପରି ଏକମାତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର, ଯିଏ କି କଦାଚନ ବିଶ୍ଵାସଯୋଗ୍ୟ ନୁହେଁ। ଚୀନ୍ ସବୁବେଳେ ନିଜର ସ୍ଵାର୍ଥ ଦେଖେ ଆଉ ସ୍ଵାର୍ଥ ସିଦ୍ଧି ଲାଗି ଯାହା ସହିତ ସେ ବନ୍ଧୁତା କରେ, ପରେ ତାକୁ ସେ ଭଲ ରକମ ଧୋକା ଦେଇ ତଳିତଳାନ୍ତ କରିଦିଏ ଆଉ ନିଜ ସ୍ଵାର୍ଥ ହାସଲ କରି ଆଉ କାହା ଉପରେ ନଜର ପକାଏ। ନିକଟ ଅତୀତରେ ଚୀନ ଅନେକ ରାଷ୍ଟ୍ରଙ୍କୁ ଏମିତି ଧୋକା ଦେଇଛି। ଏଣୁ ଏହି ମେଣ୍ଟ ଭାରତ ଲାଗି ଯଥେଷ୍ଟ ଲାଭଦାୟକ ସିଦ୍ଧ ହେବ
