ଭବିଷ୍ୟତ ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନେ ଯୁଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରରେ କ’ଣ କହୁଛନ୍ତି , ଶତ୍ରୁ ପକ୍ଷ ତାହା ଆଉ ଶୁଣିପାରିବେ ନାହିଁ। ଡି,ଆର୍,ଡି,ଓ,- ଆଇ,ଆଇ,ଟି, ଏକ ଅଭେଦ୍ୟ କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଣାଳୀ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ଯାହାକୁ ଜାମ୍ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ କି ହ୍ୟାକ୍ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ କିମ୍ବା ତାହା ଉପରେ ଗୁପ୍ତଚରତା କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ଏହା କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ଏନଟାଙ୍ଗଲମେଣ୍ଟ ଆଧାରିତ ଫ୍ରି - ସ୍ପେସ୍ କ୍ୟୁ,କେ,ଡି, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଉପରେ ଆଧାରିତ।
ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଏଠାରେ ବିସ୍ତୃତ ତଥ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରାଯାଉଛି। ଭାରତ ସୁରକ୍ଷିତ ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ବିକଶିତ କରି ଏକ ନୂତନ କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ଯୁଗର ଆରମ୍ଭ କରିଛି , ଯାହା ଭବିଷ୍ୟତ ଯୁଦ୍ଧରେ ଏକ ଗେମ୍ ଚେଞ୍ଜର୍ ତଥା ଖେଳ ପରିବର୍ତ୍ତନକାରୀ ପ୍ରମାଣିତ ହେବ। DRDO ଏବଂ IIT ଦିଲ୍ଲୀର DIA-ସେଣ୍ଟର ଅଫ୍ ଏକ୍ସଲେନ୍ସ (DIA-CoE) ମିଳିତ ଭାବରେ ଏକ ପରୀକ୍ଷାମୂଳକ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛନ୍ତି , ଯେଉଁଥିରେ କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ଏନଟାଙ୍ଗଲମେଣ୍ଟ ବ୍ୟବହାର କରି ୧ କିଲୋମିଟରରୁ ଅଧିକ ଦୂରତ୍ଵ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଫ୍ରି - ସ୍ପେସ୍ ତଥା ମୁକ୍ତ-ସ୍ଥାନ କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ସୁରକ୍ଷିତ ଯୋଗାଯୋଗ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି। ଏହି ପରୀକ୍ଷଣ IIT ଦିଲ୍ଲୀର କ୍ୟାମ୍ପସରେ ଏକ ମୁକ୍ତ-ସ୍ଥାନ ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ଲିଙ୍କ୍ ମାଧ୍ୟମରେ କରାଯାଇଥିଲା।
ଏହି ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା କ’ଣ?
ଏହି ପରୀକ୍ଷଣରେ ପ୍ରତି ସେକେଣ୍ଡରେ ୨୪୦ ବିଟ୍ ର ଏକ ସୁରକ୍ଷିତ କି" ରେଟ୍ ହାସଲ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହାର କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ବିଟ୍ ଏରର୍ ରେଟ୍ ତଥା ତ୍ରୁଟି ହାର ୭ ପ୍ରତିଶତରୁ କମ୍ ଥିଲା। ଏହି କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ଏନଟାଙ୍ଗଲମେଣ୍ଟ ଆଧାରିତ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଦୀର୍ଘ ଦୂରତ୍ଵର କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ କୀ ଡିଷ୍ଟ୍ରିବ୍ୟୁସନ୍ (QKD), କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ନେଟୱାର୍କ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତର କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ପାଇଁ ପଥ ପ୍ରଶସ୍ତ କରିବ। ଏହି ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ସାଇବର ସୁରକ୍ଷାକୁ ଆହୁରି ମଜବୁତ କରିବ ଏବଂ ଭାରତର ଜାତୀୟ ବିକାଶରେ ଯୋଗଦାନ ଦେବ।
ଏହି ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା କିପରି କାମ କରେ?
କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ଏନଟାଙ୍ଗଲମେଣ୍ଟ ଆଧାରିତ QKD ପାରମ୍ପରିକ ପଦ୍ଧତି ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ସୁରକ୍ଷିତ। ଯଦି ଜଣେ ହ୍ୟାକର କିମ୍ବା ଗୁପ୍ତଚର ଯୋଗାଯୋଗ ଏହାକୁ ଚୋରି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ ସେଥିରେ କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ଅବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ, ଯାହା ତୁରନ୍ତ ଅଧିକାରପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କୁ ଜଣାଇଥାଏ। ଏହି ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଅତୁଟ ଏନକ୍ରିପ୍ସନ ପ୍ରଦାନ କରେ, ଯାହାକୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା, ଅର୍ଥ ଏବଂ ଟେଲିକମ୍ୟୁନିକେସନ୍ ଭଳି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ। ଏହା ସହିତ, ମୁକ୍ତ-ସ୍ଥାନ QKD ପାଇଁ ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ଫାଇବର ବିଛାଇବା ଆବଶ୍ୟକ ନାହିଁ, ଯାହା ମହଙ୍ଗା ଏବଂ କଷ୍ଟକର, ବିଶେଷକରି ପାହାଡିଆ ଅଞ୍ଚଳ କିମ୍ବା ଘନ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ସହରଗୁଡ଼ିକରେ।
ପୂର୍ବରୁ ସଫଳତା ହାସଲ କରାଯାଇଛି
୨୦୨୨ ମସିହାରେ DRDO ଏବଂ ପ୍ରଫେସର ଭାସ୍କର କାନସେରୀଙ୍କ ଦଳ ବାଣିଜ୍ୟିକ-ଗ୍ରେଡ୍ ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ଫାଇବର ବ୍ୟବହାର କରି ବିନ୍ଧ୍ୟଚଳ ଏବଂ ପ୍ରୟାଗରାଜ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଆନ୍ତଃ-ସହର କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ଯୋଗାଯୋଗ ଲିଙ୍କ୍ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ଏହି ଦଳ ୧୦୦ କିଲୋମିଟର ଲମ୍ବା ଟେଲିକମ-ଗ୍ରେଡ୍ ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ଫାଇବର ମାଧ୍ୟମରେ କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ କୀ ବଣ୍ଟନରେ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଥିଲା।
ଡି,ଆର୍,ଡି,ଓ, ର ଅବଦାନ ଏହି ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଡି,ଆର୍,ଡି,ଓ, ର 'ମୁକ୍ତ ସ୍ଥାନ QKD ପାଇଁ ଫଟୋନିକ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ବିକାଶ' ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଧୀନରେ ବିକଶିତ ହୋଇଛି। ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଭବିଷ୍ୟତ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ପରିଚାଳନା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ (DFTM) ଦ୍ୱାରା ଅନୁମୋଦିତ କରାଯାଇଥିଲା। ପ୍ରଫେସର ଭାସ୍କର କାନସେରୀଙ୍କ ଗବେଷଣା ଦଳ ଡି,ଆର୍,ଡି,ଓ,ର ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀ ଏବଂ ଆଇ,ଆଇ,ଟି, ଦିଲ୍ଲୀର ଡିନ୍ (R&D)ଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଏହାକୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ।
ଡି,ଆଇ,ଏ,- ସି,ଓ,ଇ, କ’ଣ? DRDO ଦେଶର ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଯେପରିକି IIT, IISc ଏବଂ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ 15ଟି ଉତ୍କର୍ଷ କେନ୍ଦ୍ର (DIA-CoEs) ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଛି। ଏହି କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡ଼ିକର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ପ୍ରତିରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ବିକଶିତ କରିବା।
ତେବେ ସେ ଯାହା ହେଉ , ଭାରତର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ଏ ପ୍ରକାର ଉଦ୍ଭାବନ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ପ୍ରଶଂସାର୍ହ ଆଉ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ।୨୦୧୪ ରେ କେନ୍ଦ୍ରରେ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଙ୍କ ସରକାର ଆସିବା ପରଠାରୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଗବେଷଣାକୁ ଉନ୍ନତ ସ୍ତରକୁ ନିଆଯାଇଛି, ଯାହା ଫଳରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଉପକରଣ ଆଉ ଅସ୍ତ୍ର ଶସ୍ତ୍ର ବିକଶିତ ହୋଇ ଦେଶର ପ୍ରତିରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ସୁଦୃଢ କରିଛି। ତାହାର ଏକ ସଦ୍ୟ ଆଉ ଜ୍ଵଳନ୍ତ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି ଭାରତୀୟ ସେନାର ପାକିସ୍ତାନ ବିପକ୍ଷରେ ସଫଳ ସିନ୍ଦୂର ଅଭିଯାନ। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଭାରତ ଆଉ ଆଗ ପରି ବିଦେଶରୁ ଅସ୍ତ୍ର ଶସ୍ତ୍ର କିଣିବା ଯଥେଷ୍ଟ ହ୍ରାସ କରିବା ସହ ନିଜେ ଅତି ଉନ୍ନତ ମାନର ଅସ୍ତ୍ର ଶସ୍ତ୍ର ଉତ୍ପାଦନ କରି ବିଦେଶୀ ରାଷ୍ଟ୍ରଙ୍କୁ ବିକି ଯଥେଷ୍ଟ ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ଉପାର୍ଜନ କଲାଣି, ଯାହାକି ଦେଶର ଅର୍ଥନୀତିକୁ ସୁଦୃଢ କରିବାରେ ଭଲ ଯୋଗଦାନ ଦେଇଛି
