କାଶ୍ମୀରରେ ଆତଙ୍କବାଦର କୁତ୍ସିତ ଚେହେରା ପୁଣି ଥରେ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି। ଆତଙ୍କବାଦୀମାନେ କେବଳ ପରିବାର ସହିତ ଛୁଟି କାଟିବାକୁ ଜମ୍ମୁ-କାଶ୍ମୀର ଆସିଥିବା ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ଉପରେ ଗୁଳି ଚଳାଇ ନାହାନ୍ତି, ବରଂ କାଶ୍ମୀରର ଅର୍ଥନୀତି ଏବଂ ୨.୫ ଲକ୍ଷ କାଶ୍ମୀରୀଙ୍କ ପେଟ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ସିଧାସଳଖ ଆକ୍ରମଣ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପରେ, କେବଳ କାଶ୍ମୀରର ଆର୍ଥିକ ପ୍ରଗତି ବନ୍ଦ ହେବ ନାହିଁ, ବରଂ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ କାଶ୍ମୀରୀଙ୍କ ଜୀବନଜୀବିକା ବିପଦରେ ପଡ଼ିବ। ପହଲଗାମରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ କେବଳ ଜୀବନ ଏବଂ ସମ୍ପତ୍ତିର କ୍ଷତି ନୁହେଁ ବରଂ ଏହା କାଶ୍ମୀରର ଆତ୍ମା – କାଶ୍ମୀରିୟତ ଉପରେ ଏକ ସିଧାସଳଖ ଆକ୍ରମଣ। ଏହି ଘଟଣା କେବଳ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସକୁ ଭାଙ୍ଗିନାହିଁ ବରଂ ଉପତ୍ୟକାର ଆର୍ଥିକ ମେରୁଦଣ୍ଡ କୁହାଯାଉଥିବା ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଶିଳ୍ପକୁ ଗଭୀର ସଙ୍କଟରେ ପକାଇଛି। ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରହାରିତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୁଳି କାଶ୍ମୀରର ଅର୍ଥନୀତିକୁ କିଛି ବର୍ଷ ପଛକୁ ଟାଣିଦିଏ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ଆତଙ୍କବାଦୀ ଘଟଣା କାଶ୍ମୀର ଉପରେ କ’ଣ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ।
ଟିକେଟ ବାତିଲ କଲେ ପର୍ଯ୍ୟଟକ
ମଙ୍ଗଳବାର ଦିନ ପହଲଗାମରେ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣର ପ୍ରଭାବ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। କାଶ୍ମୀର ଯିବା ପାଇଁ ବିମାନ ଟିକେଟ୍ ବୁକ୍ କରିଥିବା ଲୋକମାନେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ସେମାନଙ୍କର ଟିକେଟ୍ ବାତିଲ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, କାଶ୍ମୀରରେ ହୋଟେଲ ଏବଂ କ୍ୟାବର ବୁକିଂ ମଧ୍ୟ ବଡ଼ ପରିମାଣରେ ବାତିଲ ହେବାରେ ଲାଗିଛି।
କାଶ୍ମୀରର ବାର୍ଷିକ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଶିଳ୍ପ ୧୨,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାର
ପୃଥିବୀର ସ୍ୱର୍ଗ କୁହାଯାଉଥିବା କାଶ୍ମୀରର ଆୟର ପ୍ରମୁଖ ଉତ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ପର୍ଯ୍ୟଟନର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ଅଛି। କାଶ୍ମୀରର ବାର୍ଷିକ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଶିଳ୍ପର ମୂଲ୍ୟ ୧୨,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା। ଏକ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଶିଳ୍ପ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ୨୫ ହଜାର କୋଟିରୁ ୩୦ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ। କାଶ୍ମୀରରେ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ରାଜ୍ୟର ମୋଟ ଜିଡିପି ରେ ୭ – ୮ ପ୍ରତିଶତ ଅବଦାନ ରଖେ। ମଙ୍ଗଳବାର ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ କେବଳ ନିରୀହ ଲୋକଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିନାହିଁ ବରଂ ଏହି ଶିଳ୍ପ ପାଇଁ କବର ମଧ୍ୟ ଖୋଳି ଦେଇଛି। ପହଲଗାମକୁ ଭାରତର ସ୍ୱିଜରଲ୍ୟାଣ୍ଡ କୁହାଯାଏ, ଯେଉଁଠାକୁ ପ୍ରତିଦିନ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ପରିଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଆସନ୍ତି। ଏହି ଆକ୍ରମଣ ଏପରି ଏକ ସମୟରେ ହୋଇଥିଲା ଯେତେବେଳେ ଗରମରେ ପୀଡିତ ଲୋକମାନେ କାଶ୍ମୀର ଛାଡିବା ଆରମ୍ଭ କରୁଛନ୍ତି। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, କାଶ୍ମୀରରେ ଏହି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଋତୁ ନଷ୍ଟ ହେବାକୁ ଯାଉଛି।
ଡାଲ୍ ହ୍ରଦରେ ଦେଢ଼ ହଜାର ହାଉସ୍ ବୋଟ୍ ଚାଲେ
କାଶ୍ମୀରରେ ୨ ଲକ୍ଷ ୫୦ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଛନ୍ତି ଏବଂ କେବଳ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ପାଇଁ ଜୀବିକା ଅର୍ଜନ କରୁଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ, ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପରେ, ଏହି ସମସ୍ତ ୨ ଲକ୍ଷ ୫୦ ହଜାର ଲୋକଙ୍କ ଜୀବିକା ବିପଦରେ ପଡ଼ିବ ଏବଂ ପରିବାରଗୁଡ଼ିକ ଦୁଇ ଓଳି ଖାଇବାକୁ ନ ପାଇବା ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବେ। କାଶ୍ମୀରରେ ଅନେକ ଛୋଟ ଏବଂ ବଡ଼ ହୋଟେଲ ଅଛି, ଯେଉଁଥିରେ ୩ ହଜାରରୁ ଅଧିକ କୋଠରୀ ଅଛି। ଏହି ଆକ୍ରମଣ ଏଠାକାର ହୋଟେଲ ଶିଳ୍ପ ଉପରେ ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ ଏବଂ ହୋଟେଲରେ କାମ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ ହେବ। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, କେବଳ ଡାଲ୍ ହ୍ରଦରେ ୧୫୦୦ ରୁ ଅଧିକ ହାଉସ୍ ବୋଟ୍ ଚାଲୁଛି, ଯାହା ଯୋଗୁଁ ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଦାନାପାଣି ପାଉଛନ୍ତି, ଏବେ ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି।
୨୦୨୪ ରେ ୨.୩୬ କୋଟି ପର୍ଯ୍ୟଟକ କାଶ୍ମୀର ଆସିଥିଲେ
କାଶ୍ମୀରକୁ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ କରାଯିବା ପରଠାରୁ ଏଠାକୁ ଆସୁଥିବା ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ନିରନ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିଲା। ୨୦୨୦ ମସିହାରେ ଏଠାକୁ ୩୪ ଲକ୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଆସିଥିଲେ, ୨୦୨୧ ମସିହାରେ କାଶ୍ମୀରକୁ ଆସୁଥିବା ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବହୁ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୧.୧୩ କୋଟିରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ତା’ପରେ ୨୦୨୨ ମସିହାରେ ୧.୮୮ କୋଟି ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଏଠାକୁ ଆସିଥିଲେ, ୨୦୨୩ ମସିହାରେ ୨.୧୧ କୋଟି ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ୨.୩୬ କୋଟି ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଆସିଥିଲେ। ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ଆସିଥିବା ମୋଟ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୬୫,୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ବିଦେଶୀ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଥିଲେ। କାଶ୍ମୀରର ପ୍ରମୁଖ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳ ମଧ୍ୟରେ ଗୁଲମାର୍ଗ, ସୋନମାର୍ଗ, ପହଲଗାମ୍ ଏବଂ ଡାଲ୍ ହ୍ରଦ ପ୍ରମୁଖ ନାମ। ୨୦୨୪ ମସିହାରେ, ଗୁଲମାର୍ଗ ୧୦୩ କୋଟି ଟଙ୍କା ରାଜସ୍ୱ ଆୟ କରିଥିଲା।
୧୨ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବ୍ୟବସାୟ ସଙ୍କଟରେ
ସରକାର କାଶ୍ମୀରରେ ପର୍ଯ୍ୟଟନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି
କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ମଧ୍ୟ ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ଧରି କାଶ୍ମୀର ଏବଂ କାଶ୍ମୀରବାସୀଙ୍କ ଜୀବନକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରିଆସୁଛନ୍ତି। କାଶ୍ମୀରରେ ପର୍ଯ୍ୟଟନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ଉନ୍ନତ ଭିତ୍ତିଭୂମି, ଉନ୍ନତ ବିମାନ ସଂଯୋଗ, ବିଦେଶୀ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ପାଇଁ ଆଗମନ ଭିସା, ୭୫ଟି ନୂତନ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳ, ୭୫ଟି ନୂତନ ଐତିହ୍ୟ/ସାଂସ୍କୃତିକ ସ୍ଥଳ, ୭୫ଟି ନୂତନ ସୁଫି/ଧାର୍ମିକ ସ୍ଥଳ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ପାଇଁ ୧ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ବଜେଟ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, କାଶ୍ମୀରକୁ ଦେଶର ଅନ୍ୟ ଅଂଶ ସହିତ ସିଧାସଳଖ ସଂଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ ରେଳ ସେବା ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଆରମ୍ଭ ହେବାକୁ ଯାଉଥିଲା ଏବଂ ଏଥିରେ “ବନ୍ଦେ ଭାରତ ଏକ୍ସପ୍ରେସ”ର ନାମ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
ଯାନବାହନ ପଞ୍ଜିକରଣରେ ବମ୍ପର ଲମ୍ଫ
କାଶ୍ମୀରରେ ପର୍ଯ୍ୟଟନର ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଏଠାରେ ନୂତନ ଯାନବାହନର ପଞ୍ଜୀକରଣ ନିରନ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରୁ ଅନୁମାନ କରାଯାଇପାରେ। ୨୦୧୭ ମସିହାରେ ଏଠାରେ ମୋଟ ୧୪.୮୮ ଲକ୍ଷ ନୂତନ ଯାନବାହନ ପଞ୍ଜିକୃତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ପ୍ରାୟ ଦୁଇଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୨୭.୨୯ ଲକ୍ଷରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ସରକାରୀ ଏବଂ ଘରୋଇ ଯାନବାହନ ଉଭୟର। କାଶ୍ମୀର ଆରମ୍ଭରୁ ବଲିଉଡ୍ ର ପସନ୍ଦଯୋଗ୍ୟ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ। ଏଠାରେ ବଲିଉଡ୍ ସମେତ ଓଟିଟି ର ଅନେକ ଚଳଚିତ୍ରର ସୁଟିଙ୍ଗ କାଶ୍ମୀରରେ ହେବାର ଥିଲା। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଡେଷ୍ଟିନେସନ ଓ୍ଵୈଡିଙ୍ଗ୍ ନେଇ କାଶ୍ମୀରର ଖୁବ୍ ଚାହିଦା ଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏହି ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ କାରଣରୁ ଏ ସବୁ ବ୍ୟବସାୟ ସଙ୍କଟଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଛି ଏବଂ ଏହି ସଙ୍କଟରୁ ମୁକ୍ତ ହେବାଲାଗି ଯଥେଷ୍ଟ ସମୟ ଲାଗିବ।
